Zamiast wstępu - Krzysztof Droba

Był jednym z najoryginalniejszych, by nie rzec charyzmatycznych, polskich teoretyków i krytyków muzyki. Tę dyscyplinę zbyt często rozumie się bardzo formalistycznie, tymczasem dla Krzysztofa teoria muzyki w swym podstawowym wymiarze była związana z praktykowaniem muzyki, czyli z kompozycją i pedagogiką. A w wymiarze głębszym – była racjonalnym kontemplowaniem muzyki, co implikuje nie tylko postawę badawczą, analityczną, ale również potrzebę zaangażowania estetycznego, psychologicznego, a zwłaszcza emocjonalnego. Muzyka była dlań bowiem sprawą poważną. Istotną w niej kategorią jest kategoria przeżycia – jako, że obcowanie ze sztuką jest przeżyciem. Ma zmieniać wewnętrznie. Na lepsze. Prawdziwa sztuka to zawsze akces na rzecz dobra. Prowadzi ku rozumieniu – innych i tego, kim się jest, kim sami jesteśmy. A Krzysztof właśnie w muzyce poszukiwał ukrytego za nią człowieka. Autora, a więc tego, który powołał ją do istnienia, interpretatora oraz słuchacza, którzy też ją jakoś powołują do istnienia. Tropił w muzyce ich i swoją wrażliwość, myślenie, duchowe ścieżki.

Był absolwentem PWSM w Krakowie (dyplom w 1971 r.) i z tą uczelnią (obecnie Akademią Muzyczną) związał się na całe życie. Prowadząc wykłady (m.in. z literatury i historii muzyki XX wieku), seminaria prac dyplomowych i magisterskich – prace magisterskie z teorii muzyki pisane pod jego kierunkiem zdobywały kilkakrotnie nagrody i wyróżnienia na Ogólnopolskim Konkursie Prac Magisterskich Akademii Muzycznych w Gdańsku – wykształcił kilka pokoleń kompozytorów, teoretyków, pedagogów muzyki.

Nie ma nic z przesady w sformułowaniu, że żywiołem Krzysztofa było komponowanie… festiwali. Był inicjatorem tak ważnych dla kultury muzycznej w Polsce festiwali jak „Młodzi Muzycy Młodemu Miastu” w Stalowej Woli (1975-1979), „Wrzesień Muzyczny na Zamku” w Baranowie Sandomierskim (1983-1986) i „Collectanea” w Sandomierzu (1988-1989). W 1989 r. zainicjował Polsko-Litewskie Konferencje Muzykologiczne. Generalnie, w obszarze najnowszej twórczości – do pewnego czasu – był w Polsce jedynym znawcą i ambasadorem współczesnej muzyki litewskiej, co zostało docenione przez Prezydenta Republiki Litewskiej w akcie przyznania mu w 1995 r. orderu Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina (For contribution to the State of Lithuania, her culture, the arts and science, on the occasion of the February the 16th – the Day of the Restoration of the State of Lithuania).

Niezwykle ważna dla Krzysztofa była przynależność i działanie w ramach Związku Kompozytorów Polskich; od 1995 r. był członkiem Zarządu Głównego, a w latach 2003-2007 pełnił funkcję wiceprezesa. Od 1997 r. nieprzerwanie do roku 2016 w ramach prac w Komisji Programowej MFMW „Warszawska Jesień” przyczyniał się do budowania prestiżu tego festiwalu, a w istocie współtworzył niezapomniane wydarzenia festiwalowe, kształtował recepcję muzyki współczesnej w Polsce, promował kompozytorów i poszczególne dzieła… W 1997 r. otrzymał nagrodę ZKP za twórczość muzykologiczną i inspirowanie istotnych zjawisk w kulturze europejskiej.

Dorobek naukowy i publicystyczny Krzysztofa Droby jest bardzo obszerny, składają się nań wystąpienia na licznych konferencjach muzykologicznych i teoretycznych w kraju i za granicą (m.in. w Bułgarii, Niemczech, Słowacji, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, na Litwie i Łotwie), liczne artykuły i recenzje (m.in. w „Ruchu Muzycznym”, książkach programowych „Warszawskiej Jesieni”, monografiach zbiorowych publikowanych m.in. przez Akademię Muzyczną w Krakowie czy w Wilnie), prace redakcyjne (m.in. w ramach Rady Programowej PWM), jurorowanie w konkursach. Szczególnie wyróżnionymi w pisarstwie i myśli krytycznej Krzysztofa byli kompozytorzy: Vytautas Bacevičius, Roman Berger, Henryk Mikołaj Górecki, Charles Ives, Eugeniusz Knapik, Bronius Kutavičius, Krzysztof Penderecki. Od razu widać, że wybór ten nie był przypadkowy i wynikał z osobistego zaangażowania i wspólnoty rozumienia, czym jest etos muzyki.

Wśród wielu odznaczeń, jakie otrzymał, zwraca uwagę Medal Honorowy „Humanizm Integralny” przyznany w 10. rocznicę odzyskania niepodległości przez Litwę za realizowanie wartości prymatu człowieka we wszystkich dziedzinach życia publicznego i prywatnego, 2000; Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Polskiej - Gloria Artis”, 2005; Złoty Krzyż Zasługi, 2007; doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2008.