Książki i prace inspirowane - Krzysztof Droba

Przejdź do treści
Powrót do listy artykułów

W kręgu muzyki litewskiej. Rozprawy, szkice i materiały, red. Krzysztof Droba, Kraków 1997.

Niestrudzony w promowaniu litewskiej muzyki i myśli muzykologicznej Krzysztof Droba zawarł w tym tomie teksty z lat 1985-1997, zarówno autorów litewskich jak i polskich. Do najważniejszych zaliczyć trzeba Wspomnienia o bracie… Kiejstuta Bacewicza oraz traktat teoretyczny Dodekatonika kompozytora Osvaldasa Balakauskasa. Pozostałe teksty pochodzą z kolejnych Polsko-Litewskich Konferencji Muzykologicznych, a ich autorami są: Danuta Mirka, Rūta Goštautienė, Małgorzata Janicka-Słysz, Ewa Siemdaj, Stanisław Kosz, Rūta Gaidamavičiūtė, Daiva Budraitytė i Krzysztof Droba. Poruszana tematyka jest rozległa, od twórczości M. K. Čiurlionisa, przez F. Bajorasa i B. Kutavičiusa, M. Urbaitisa, po najmłodsze pokolenie z Onutė Narbutaitė na czele. Uzupełnienie książki stanowi dokumentacja (również zdjęciowa) owych 7 konferencji.

 

Roman Berger, Zasada twórczości. Wybór pism z lat 1984-2005  [Krzysztof Droba wraz ze Stanisławem Koszem], Katowice 2005.

Roman Berger, kompozytor, myśliciel, filozof muzyki i kultury, wreszcie pisarz muzyczny, związany z kulturą polską, choć mieszkający w Słowacji. Dziedzinę pisarstwa Bergera można określić jako szeroko pojętą filozofię muzyki lub muzykologię o szczególnym nachyleniu w kierunku estetyki z jednej strony, a ontologii z drugiej. Jej główne nurty to: etos kompozytora, kryzys współczesnej kultury, rewizja założeń analizy muzycznej. Wśród 27 najważniejszych prac Bergera prezentowanych w tomie znalazły się zarówno rozprawy filozoficzne, jak i eseje czy polemiki, pojawiają się wśród nich artykuły dotyczące W. Lutosławskiego, O. Messiaena, F. Chopina czy K. Szymanowskiego, ale również autorefleksja na temat własnej twórczości kompozytorskiej. Bardzo ważna, “osobna” książka, tak jak “osobnym” i głębokim kompozytorem jest R. Berger.

 

Warszawska Jesień w zwierciadle polskiej krytyki muzycznej. Antologia tekstów z lat 1956-2006, wybór tekstów Krzysztof Droba, red. Ewa Radziwon-Stefaniuk, Warszawa 2007.

Antologia zawiera 70 tekstów muzyczno-krytycznych: od recenzji, felietonów i artykułów, po wywiady i ankiety, dokumentując recepcję MFMW „Warszawska Jesień” na przestrzeni 50 lat. Są to teksty najwybitniejszych polskich krytyków muzycznych: m.in. S. Kisielewskiego, Z. Mycielskiego, J. Waldorffa, B. Pocieja, T. Kaczyńskiego, K. Droby, T. A. Zielińskiego, L. Erhardta, O. Pisarenki, A. Chłopeckiego, E. Szczepańskiej-Lange, D. Szwarcman, aż po najmłodszych: J. Topolskiego, J. Hawryluka, M. Mendyka. Zbiór stanowi źródło wiedzy o samym festiwalu i jego rozwoju przez pół wieku od powstania, ale mówi także „o kondycji polskiej krytyki muzycznej, która starała się jak mogła sprostać wyzwaniom nowej muzyki” (z Przedsłowia).

 

Chopinspira. Współcześni kompozytorzy polscy o Chopinie, koncepcja, wstęp, wybór i opracowanie tekstów Krzysztof Droba, red. Krzysztof Droba, Beata Bolesławska-Lewandowska, Elżbieta Szczepańska-Lange, Warszawa 2009.

Z myślą o przypadającej na 2010 rok dwusetnej rocznicą urodzin Fryderyka Chopina Krzysztof Droba zaprosił kilkudziesięciu polskich kompozytorów, aby podzielili się swoimi refleksjami na temat wielkiego poprzednika. W ten sposób powstał zbiór tekstów będących osobistymi świadectwami zarówno chopinowskich wpływów i inspiracji, jak i własnego – często niełatwego – mierzenia się z tradycją polskiego geniusza romantyzmu we własnym życiu. Na Chopinspirę składają się 23 różnej formy i długości wypowiedzi kompozytorów różnych generacji, poprzedzone autorskim wstępem Krzysztofa Droby.

Jest to bezcenny dokument obecności Fryderyka Chopina w myśli i muzyce współczesnych polskich kompozytorów: R. Augustyna, K. Baculewskiego, Z. Bargielskiego, J. Bauera, R. Bergera, M. Bortnowskiego, Z. Bujarskiego, M. Jabłońskiego, W. Kilara, E. Knapika, K. Knittla, J. Kornowicza, W. Kotońskiego, Z. Krauzego, R. Maciejewskiego, K. Meyera, Z. Penherskiego, Prasquala, A. Sławińskiego, W. Widłaka, T. Wieleckiego, A. Zawadzkiej-Gołosz i L. Zielińskiej. W rezultacie powstała wielobarwna mozaika niezwykle istotnych wypowiedzi, od poważnych i głębokich, po żartobliwie czy wręcz anegdotyczne.

Wstęp, biogramy kompozytorów oraz krótkie fragmenty ich wypowiedzi dostępne są także w języku angielskim.

 

Rozmowy o festiwalu. Teksty z seminarium krytyki muzycznej, 56. MFMW „Warszawska Jesień” 2013, red. Martyna Ćwiek, Warszawa 2014

Rozmowy o festiwalu. Teksty z seminarium krytyki muzycznej, 58. MFMW „Warszawska Jesień” 2015, red. Martyna Ćwiek, Warszawa 2015.

Dwie edycje książkowe rozmów o „Warszawskiej Jesieni” są rezultatem organizowanego od 2012 r. przy festiwalu seminarium krytyki muzycznej, przeznaczonego dla wybranej grupy studentów akademii muzycznych i wydziałów muzykologii. Pomysłodawcą seminarium był Krzysztof Droba, moderatorem dyskusji – Marcin Trzęsiok. Po każdym koncercie, „na gorąco”, uczestnicy dyskutowali o różnych zjawiskach sztuki współczesnej i o wrażeniach z wysłuchanych utworów. Chodziło o „wspólną intelektualną wyprawę” w krainę nowej muzyki, o rozwijanie wrażliwości przyszłych krytyków w oparciu o poczucie estetycznych wartości, o sztukę rozmowy istotnej, wreszcie o uchronienie przed zapomnieniem niepowtarzalnej atmosfery pokoncertowych ocen i refleksji. Dzięki uczestnikom tych rozmów, a zwłaszcza dzięki osobowości Marcina Trzęsioka, który potrafi i słuchać i dopowiadać, i objaśniać i inspirować – i mimo, że rozmów generalnie lepiej słuchać – te dwie książki po prostu „dobrze się czyta”.   

 

Appendix

Krzysztof Droba, fragment laudacji wygłoszonej in honorem Marcin Trzęsiok z okazji otrzymania Nagrody Honorowej ZKP w 2015 r.:

Roman Berger w rozprawie Muzeum i utopia. Wstęp do filozofii dokumentacji (1985) pisał o wadze dokumentowania; oczywiście nie wszystkiego, jak leci, ale tego co istotne, zwłaszcza faktów, które – według niego – są „niejako echem-repliką, albo SOS!, albo HEUREKA!, albo jednego i drugiego”. Wydaje mi się, że do takich ważnych faktów wartych, czy wręcz domagających się dokumentowania należy „Warszawska Jesień”. Dokumentowania nie tylko w postaci nagrań, nieocenionych/fenomenalnych kronik dźwiękowych naszego Festiwalu. I tutaj pojawia się problem/kłopot z krytyką muzyczną. Zarówno tej w formie recenzji, artykułów czy studiów, jak i gorących reakcji na Festiwal, zapisów wrażeń i refleksji z koncertów, nie tylko tych spisywanych z dalszej, wygodnej perspektywy, ale i tych notowanych na bieżąco, bezpośrednio po wybrzmieniu muzyki. Uwiąd krytyki muzycznej jest bolesny; bolesny również dla „Jesieni”. Bo bez towarzyszącego Festiwalowi krytycznego dyskursu „Jesień” – tak zresztą jak wszelka nieskonsumowana krytycznie nowopowstająca muzyka – istnieje połowicznie, może nawet wpada w piekło niebycia; tak jak wszystko, co nieodnotowane, nienazwane, nierozpoznane, co potem na ogół próżno czeka na swoje zmartwychwstanie.

Sytuację „Jesieni”, która wpadała w czarna dziurę nieopisania boleśnie odczuwał dyrektor Tadeusz Wielecki i zniecierpliwiony czekaniem na kompetentnych krytyków postanowił ich sobie wykształcić. Powołał przy „Jesieni” seminaria krytyki muzycznej przeznaczone przede wszystkim dla studentów teorii muzyki i kompozycji z różnych akademii muzycznych. A na opiekuna tej grupy wybrał Marcina Trzęsioka. Jak szczęśliwy - chyba najlepszy z możliwych - był to wybór możemy przekonać się z udokumentowanych seminariów:  tych na stronie internetowej „Jesieni” i  wydanej po 56-tej edycji Festiwalu książce. Mentor i wychowawca seminarzystów cieszy się ich pełnym zaufaniem i, chciałoby się powiedzieć, partnerską przyjaźnią. Jest dla nich niekwestionowanym autorytetem.